Po ostatnich turbulencjach na międzynarodowym rynku węgla związanych z inwazją Rosji na Ukrainę, wrzesień przyniósł niewielką poprawę nastrojów dla wszystkich jego uczestników zarówno w obszarze Europy jak i Azji-Pacyfiku.
W części europejskiej, mimo utrzymującego się boomu węglowego w regionie, ceny dostaw fizycznych straciły na wartości na początku miesiąca, a w kolejnych tygodniach ulegały niewielkim fluktuacjom. Dzienny indeks CIF ARA, wyznaczający poziom cen węgla o parametrach 6 000 kcal/kg dla rynku europejskiego ,według danych serwisu Argus media w okresie od 30 sierpnia do 1 września wyniósł 364,15 USD/t i był o 20,28 USD/t niższy w stosunku do analogicznego okresu poprzedzającego pierwszy tydzień września. Jednak wobec notowania z 1 września 2021 roku był wyższy aż o 202 USD/t.
Spadek cen węgla spowodowany był głównie gwałtownym obniżeniem cen gazu ziemnego, którego ceny na przełomie sierpnia i września były bardzo zmienne. Ponadto wzrost ilości gazu zatłoczonego do podziemnych magazynów w całej Europie, również przyczynił się do spadku cen gazu. Na dzień 31 sierpnia zapasy utrzymywały się na poziomie 893,47 TWh, co odpowiada 80% pojemności. Jest to poziom odpowiadający pięcioletniej średniej, ale znacznie wyższy w stosunku do poziomu sprzed roku, który odpowiadał 755,01 TWh.
Odkrycie pod koniec miesiąca czterech oddzielnych wycieków gazu w rurociągach Nord Stream, biegnących z Rosji do Niemiec spowodowało wzrost cen gazu, co przełożyło się na odbicie cen węgla w Europie, które w ostatnim tygodniu września przekroczyły pułap 300 USD/t. Również zwiększona konsumpcja węgla w Niemczech pod koniec miesiąca, wspierała ceny tego surowca. Produkcja energii z węgla w dniach 26-29 września wyniosła 9,62 GWh wobec 8,41 GWh odnotowanych tydzień wcześniej.
Jednocześnie zapasy w europejskich portach przeładunkowych ARA, po tym jak znacząco rosły w minionych miesiącach, pozostawały względnie stabilne, czemu sprzyjały takie czynniki jak wyższy import zamorski oraz ograniczone warunki do transportu barkami, co zrównoważyło stabilną generację energii z węgla. Według danych platformy Argus, na dzień 25 września łączne zapasy w głównych portach ARA wzrosły do 6,4 mln ton. Było to o 880 tys. ton więcej niż poprzednia średnia pięcioletnia, co podtrzymuje trend zwiększonych zapasów w portach ARA, który trwa od końca maja.
Rynek Azji-Pacyfiku, który przez ostatnie miesiące korzystał z dostępności rosyjskiego surowca po bardzo korzystnych cenach, wycofuje się ze zwiększonego importu tego surowca. Mimo, iż ceny węgla rosyjskiego spadają, to dostawy z Indonezji i Australii na rynek Azji-Pacyfiku mimo znacząco wyższej ceny, pozostają nadal wysokie. Według danych serwisu McCloskey, cena surowca z Rosji o parametrach 6 700 kcal/kg kształtowała się na średnim poziomie 158,50 USD/t, wobec 315 USD/t osiągniętych w połowie marca, oraz w stosunku do 254 USD/t, na które wyceniono ładunki z portu Wostycznyj przed rosyjską inwazją na Ukrainę. Według danych serwisu Reuters, rosyjski eksport morski wszystkich gatunków węgla do Azji spadł w sierpniu do najniższego poziomu od czterech miesięcy.
Zdaniem analityków, Indie i Chiny, które dotychczas pozostawały liderami w imporcie rosyjskiego surowca i do sierpnia zwiększały jego wolumeny, będą go obniżać ze względu na problemy logistyczne. Dłuższy czas oczekiwania statków, rosnące zatory komunikacyjne w regionie Morza Bałtyckiego spowodowane niedoborem energii w Europie oraz trudności z zabezpieczeniem ubezpieczeń – to główne czynniki, które ograniczą import rosyjskiego surowca w najbliższych miesiącach. Indyjska firma konsultingowa Coalmint spodziewa się we wrześniu, że poziom importu węgla energetycznego z Rosji spadnie o 30% wobec poziomu z sierpnia tj. do 1,4 mln ton. Tym bardziej, że po zakończeniu pory monsunowej przewidywany jest wzrost produkcji krajowej, co ograniczy kolejne dostawy zamorskie. Kryzys energetyczny, wywołany rosyjską agresją na Ukrainę, który najbardziej dotknął Europę, a która w ostatnich latach z największą intensywnością realizowała cel dekarbonizacji gospodarki, jest aktualnie największym wyzwaniem z jakim zmagają się politycy z wszystkich krajów europejskich.
Dlatego mając na celu powyższe, w dniu 30.09. ministrowie energii krajów UE podpisali porozumienie w sprawie nadzwyczajnego rozporządzenia, mającego na celu zmniejszenie popytu na energię elektryczną i ograniczenie nadmiernych zysków sektora energetycznego. Zatwierdzono, że limit zysków z wytwarzania energii elektrycznej wyniesie 180 euro/MWh, zarówno dla wytwórców energii jak i pośredników. Limit ten dotyczy produkcji energii ze źródeł odnawialnych, jądrowych oraz węgla brunatnego. Natomiast produkcja energii z gazu i z węgla będzie zwolniona z limitu cenowego. Jeśli natomiast państwa członkowskie uznają to za konieczne, będą mogły ustalić limity cenowe dla wytwarzania energii również i z tych dwóch źródeł. Limit ten będzie obowiązywał do 30 czerwca 2023 roku. Jednocześnie, ustalono, że państwa członkowskie będą miały elastyczność w ustalaniu wyższego pułapu zysków, dalszym ograniczaniu dochodów z rynku oraz ukierunkowaniu na inne technologie i inne podmioty, w tym sprzedawców energii.
Powyższa informacja stanowi podsumowanie przeglądu publikacji prasowych z miesiąca września 2022 r., dotyczących światowego rynku węgla